Ζωντανό Μυστήριο

Ζωντανό Μυστήριο

– Στέργιου Σάκκου Ομ. Καθηγητού Α.Π.Θ.

Ο ερχομός του Μεσσία, όπως αναμένεται από το λαό του Θεού και προφητεύεται στην Παλαιά Διαθήκη, συνδέεται χαρακτηριστικά με δύο μεγάλα πνευματικά μεγέθη· το ένα αναφέρεται στην προσφορά του Θεού, το άλλο στην ανταπόκριση του ανθρώπου: Είναι το έλεος αφ΄ ενός και η αγαλλίαση αφ΄ ετέρου. Ο Κύριος ελεεί και σώζει, ο άνθρωπος σώζεται και αγαλλιάται. Ψάλλει ο ψαλμωδός όλος πίστη και ευγνωμοσύνη· «Εγώ δε επί τω ελέει σου ήλπισα, αγαλλιάσεται η καρδία μου επί τω σωτηρίω σου» (Ψαλ. 12: 6). Ελπίδα μόνη, που μπορεί να στερεώσει την καρδιά μας στη βαθιά ανησυχία της, για την ακεραιότητα της υπάρξεώς μας, η οποία απειλείται συνεχώς από ποικίλους κινδύνους, είναι η αγάπη του Θεού.

Μία αγάπη, η οποία προσφέρεται δωρεάν, χωρίς ανταλλάγματα, άφθονα, χωρίς κρατούμενα και προ πάντων μεγαλόψυχα, χωρίς συνερισμούς «συνίστησι δε την εαυτού αγάπην εις ημάς ο Θεός, ότι έτι αμαρτωλών όντων ημών Χριστός υπέρ ημών απέθανε» (Ρωμ. 5: 8). Μέσα σε μία τέτοια αγκαλιά μπορεί η ψυχή μας να απαλλαγεί από τους υποχθόνιους φόβους της και να γεμίσει ουράνια ειρήνη. Είναι η αγκαλιά, που άνοιξαν τα χέρια του Χριστού πάνω στο ξύλο του σταυρού δίνοντας τις άπειρες διαστάσεις της αγάπης του Θεού. Από εκεί έσταξε πάνω μας το Αίμα και το Ύδωρ, που μας κάνει καινούργιους, από εκεί σταλάζει στη ζωή μας το έλεος που μας σώζει. Δεν είναι λοιπόν, λάθος να πούμε ότι στον Μεσσία Χριστό, που περίμενε ο κόσμος και ήλθε ως Θεάνθρωπος, ενσαρκώθηκε με τον πληρέστερο τρόπο το έλεος του Κυρίου προς την ανθρωπότητα. Όσοι δέχονται αυτό το έλεος με την πίστη ότι το προσφέρει ο Θεός για την σωτηρία τους, ένα μόνο αίσθημα μπορούν να δοκιμάζουν· αγαλλίαση, χαρά, ευφροσύνη και τέρψη πνευματική από ανακούφιση και ασφάλεια. Διότι εκείνο, που συνθλίβει τη χαρά μας είναι ο φόρτος των απειλών στη ζωή μας, η αβεβαιότητα της επιβιώσεώς μας ως όντων με ψυχή και με σώμα· είναι το άγχος της υπάρξεώς μας να μη χαθεί, αλλά να ζήσει αιώνια. Εκείνοι που ζούσαν προ Χριστού, που περίμεναν τον Μεσσία, αλλά δεν είχαν γνωρίσει το σταυρό του, ένιωθαν το έλεος ως σωτηρία από τους εχθρούς του Θεού, από τους ανθρώπους του πονηρού και του κακού και αναγάλλιαζαν προσδοκώντας την ολοκληρωμένη νίκη και δόξα του Μεσσία.

Αγίας Μαρκέλλας της Χιοπολίτιδος , Παράκληση

ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΚΑΝΩΝ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΚΕΛΛΑΣ ΤΗΣ ΧΙΟΠΟΛΙΤΙΔΟΣ

 Ἱερεὺς.

Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, πάντοτε, νύν, καὶ ἀεί, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Λαὸς

Ἀμήν. Κύριε, εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου, ἐνώτισαι τὴν δέησίν μου ἐν τῇ ἀληθείᾳ Σου, ἐπάκουσόν μου ἐν τῇ δικαιοσύνῃ Σου. Καὶ μὴ εἰσέλθῃς εἰς κρίσιν μετὰ τοῦ δούλου Σου, ὅτι οὐ δικαιωθήσεται ἐνώπιόν Σου πᾶς ζῶν. Ὅτι κατεδίωξεν ὁ ἐχθρὸς τὴν ψυχήν μου· ἐταπείνωσεν εἰς γῆν τὴν ζωήν μου. Ἐκάθισέν με ἐν σκοτεινοῖς ὡς νεκροὺς αἰῶνος· καὶ ἠκηδίασεν ἐπ’ ἐμὲ τὸ πνεῦμά μου, ἐν ἐμοὶ ἐταράχθη ἡ καρδία μου. Ἐμνήσθην ἡμερῶν ἀρχαίων καὶ ἐμελέτησα ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις Σου, ἐν ποιήμασιν τῶν χειρῶν Σου ἐμελέτων. Διεπέτασα πρὸς Σέ τὰς χεῖράς μου· ἡ ψυχή μου ὡς γῆ ἄνυδρός Σοι. Ταχὺ εἰσάκουσόν μου, Κύριε, ἐξέλιπε τὸ πνεῦμά μου. Μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν Σου ἀπ’ ἐμοῦ, καὶ ὁμοιωθήσομαι τοῖς καταβαίνουσιν εἰς λάκκον. Ἀκουστὸν ποίησόν μοι τὸ πρωῒ τὸ ἔλεός Σου, ὅτι ἐπὶ Σοὶ ἤλπισα. Γνώρισόν μοι, Κύριε, ὁδὸν ἐν ᾗ πορεύσομαι, ὅτι πρὸς Σὲ ἦρα τὴν ψυχήν μου. Ἐξελοῦ με ἐκ τῶν ἐχθρῶν μου, Κύριε, ὅτι πρὸς σὲ κατέφυγον· δίδαξόν με τοῦ ποιεῖν τὸ θέλημά Σου, ὅτι Σὺ εἶ ὁ Θεός μου. Τὸ πνεῦμά Σου τὸ ἀγαθὸν ὁδηγήσει με ἐν γῇ εὐθείᾳ· ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός Σου, Κύριε, ζήσεις με. Ἐν τῇ δικαιοσύνῃ Σου ἐξάξεις ἐκ θλίψεως τὴν ψυχήν μου. Καὶ ἐν τῷ ἐλέει σου ἐξολοθρεύσεις τοὺς ἐχθρούς μου, καὶ ἀπολεῖς πάντας τοὺς θλίβοντας τὴν ψυχήν μου· ὅτι ἐγώ δοῦλός Σού εἰμι.

Λαὸς

Θεὸς Κύριος, καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου.

Στίχ, α'. Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ, καὶ ἐπικαλεῖσθε τὸ ὄνομα τὸ ἅγιον αὐτοῦ.

Θεὸς Κύριος, καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου.

Στίχ, β'. Πάντα τὰ ἔθνη ἐκύκλωσάν με, καὶ τῷ ὀνόματι Κυρίου ἠμυνάμην αὐτούς.

Θεὸς Κύριος, καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου.

Στίχ, γ'. Παρὰ Κυρίου ἐγένετο αὕτη, καὶ ἔστι θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν.

Θεὸς Κύριος, καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου.

Ήχος δ΄. Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ.

Οι εν δεινοίς και περιστάσεσι δεύτε τη της Μαρκέλλης θαυμαστή αντιλήψει πάντες καταφύγωμεν κραυγάζοντες. Αθληφόρε λύτρωσαι τους προστρέχοντας πίστει τη θεία προστασία Σου και γαρ Χριστώ παρρησία τη πορφυρά Σου και μαρτυρική, λαμπρά Εσθήτι, Παρθενομάρτυς παρίστασαι.

Το απολυτυκίον του Αγίου Νικηφόρου του Χίου

(υμνογράφου της Αγίας)

Καρδαμύλων το κλέος και Ρεστών τον Διδάσκαλον, της Νέας Μονής τε ιερόν καθηγούμενον. Νικηφόρον υμνήσωμεν πιστοί, ως νίκην εργασάμενον λαμπράν, κατά δαιμόνων τοις θαύμασι, και αγγέλους κατευφράναντα, και οσίων τα τάγματα. Δόξα τω Σε δοξάσαντι Χριστώ. Δόξα τω Σε αναδείξαντι Μακαρίου του Κορίνθου μιμητήν μεθ’ού εν Χίω συμψύχως εβίωσας.

Δόξα Του Κυρίου τοις νόμοις (ίδε είς το τέλος)

Και νύν  Ού σιωπήσωμεν

Ψαλμός Ν΄ (50)

Ελέησον με, ο Θεός, κατά το μέγα Έλεός Σου, και κατά το πλήθος των οικτιρμών Σου, εξάλειψον το ανόμημά μου. Επί πλείον πλύνον με από της ανομίας μου και από της αμαρτίας μου καθάρισόν με. Ότι την ανομίαν μου εγώ γινώσκω, και η αμαρτία μου ενώπιόν μου έστι δια παντός. Σοι μόνω ήμαρτον και το πονηρόν ενώπιον Σου εποίησα, όπως αν δικαιωθείς εν τοις λόγοις Σου, και νικήσης εν τω κρίνεσθαί Σε. Ιδοί γαρ εν ανομίαις συνελήφθην και εν αμαρτίαις εκίσσησέ με η μήτηρ μου. Ι δού γαρ αλήθειαν ηγάπησας, τα άδηλα κσι τα κρύφις της σοφίας Σου εδήλωσας μοι. Ραντιείς με υσσώπω και και καθαρισθήσομαι, πλυνείς με και υπέρ χιόνα λευκανθήσομαι. Ακουτιείς μοι αγαλλίασιν και ευφροσύνην, αγαλλιάσονται οστέα τεταπεινομένα. Απόστρεψον το πρόσωπόν Σου από των αμαρτιών μου και πάσας τας ανομίας μου εξάλειψον. Καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί ο Θεός, και πνεύμα ευθές εγκαίνησον εν τοις εγκάτοις μου. Μη απορρίψης με από του προσώπου Σου, και το πνεύμα Σου το άγιον μη αντανέλης απ’ εμού. Απόδος μοι την αγαλλίασιν του σωτηρίου Σου, και πνεύματι ηγεμονικώ στηριξόν με . Διδάξω ανόμους τας οδούς Σου, και ασεβείς επί Σε επιστρέψουσι. Ρύσαι με εξ αιμάτων ο Θεός, ο Θεός της σωτηρίας μου, αγαλλιάσεται η γλώσσα μου την δικαιοσύνην Σου. Κύριε, τα χείλη μου ανοίξεις, και το στόμα μου αναγγελεί τηνα αινεσίν Σου. Ότι ει ηθέλησας θυσίαν, έδωκα αν, ολοκαυτώματα ούκ ευδοκήσεις. Θυσία τω Θεώ πνεύμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινομένην ο Θεός ούκ εξουδενώσει. Αγάθυνον, Κύριε , εν τη ευδοκίαν Σου την Σιώ, και οικοδομηθήτω τα τείχη Ιερουσαλήμ. Τότε ευδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης, αναφοράν και ολοκαυτώματα. Τότε ανοίσουσιν επί το θυσιαστήριόν Σου μόσχους.

Ὠδή ἅ΄. Ἦχος πλ. δ΄. Ὑγρᾶν διοδεύσας

Αγία του Θεού πρέσβευε υπέρ ημών.

Σωτήρα δυσώπει πάντων Θεόν, Μαρκέλλα απαύστως, και αξάγαγε συμφορών, τους πίστει προσελθόντας και ευλαβεία πάση, υπό την σκέπην Σου μάρτυς Κυρίου πανένδοξε.

Αγία του Θεού πρέσβευε υπέρ ημών.

Όλος υπάρχω τη εμμονή προσβλέπειν εν βίω, παρερχόμενα και θνητά, τον νούν ανόρθωσον μου τα άνω βλέπειν μάρτυς, εν όρει τω Αγίω ώ κατεσκήνωσας.

Αγία του Θεού πρέσβευε υπέρ ημών.

Ιατρεύεις απάντων πάθη πολλά, θεράπευσον όθεν, συν τω σώματι, την ψυχήν, των Σε φωνούντων πόθω, Μαρκέλλα Καλλιμάρτυς επιστασία, Σου.

Θεοτοκίον

Χαίρε απάντων μόνη ελπίς, διάσωσον πάντας, τους εν πίστει και ακλινεί, προσφεύγοντας ελπίδι, Παρθένε Θεοτόκε, τή Ευσπλαχνία Σου.

'Ωδή γ'. Ουρανίας άψΐδος

Αγία του Θεού πρέσβευε υπέρ ημών.

Σώσον μάρτυς Κυρίου, τους ανυμνούντας Σε, έν αληθεία και πόθω Μαρκέλλα πάνσεμνε, ως αν σωθέντες πρεσβεία Σου, προσβολών του όφεως, Χριστόν δοξάζομεν.

Αγία του Θεού πρέσβευε υπέρ ημών.

Όλην σχούσα καρδίαν, ταις νοηταίς λάμψεσιν, και θεωρίας εκείθεν, Μαρκέλλα Καλλίνικε, έκλινας την κάραν Σου, τω Σώ πατρί τώ βαναύσω, απελθούσα χαράν πρός την ουράνιον.

Αγία του Θεού πρέσβευε υπέρ ημών.

Λιμένα Σε θείον ως αληθώς έδειξε, εν τή νήσω της Χίου, Χριστός ο Κύριος, όθεν καταφεύγομεν τώ Ναώ εν Μαρκέλλα λαμβάνοντες εκείθεν γαλήνη αστασίαστον.

Θεοτοκίον

Υπεραγία Παρθένε Θεοτόκε Ανύμφευτε, την παναθλίαν ψυχήν μου, Αγνή επίσκεψαι, και καθαράν αυτήν δείξον, μετανοίας δάκρυσιν, αυτήν ευπρεπίζουσα.

Διάσωσον εκ πάσης εναντίας περιστάσεως αθληφόρε, τους εν πίστει τη παρρησία Σου προσφεύγοντας, και Σε φωνούντας καλλιμάρτυς Μαρκέλλα.

Επίβλεψον...

Αίτησις και το Κάθισμα

Ήχος β’. Πρεσβεία θερμή

Πηγή θαυμαστή ιάσεων γέγονεν, Μαρκέλλα σεμνή η πέτρα ή Σε εδέξατο, ιάται γαρ τους άπαντας το εκ ταύτης χεόμενον ύδωρ και χριομένους ευλαβώς, είς δόξαν Χριστού του Νυμφίου Σου.

Ωδή δ'. Εισακήκοα Κύριε

Αγία του Θεού πρέσβευε υπέρ ημών.

Γεγηθότες βοώμεν Σοι, Μαρκέλλα εκλύτρωσαι, του δολίου δράκοντος, και διατήρει ασινείς τους υμνούντας Σε.

Αγία του Θεού πρέσβευε υπέρ ημών.

Γέγονας Νύμφη τώ Κυρίω ωραία, ώ Μαρκέλλα πανέντιμε, τή στολή του αίματος περιβεβλημένη, και την της Παρθενίας , λαμπάδα βαστάζουσα.

Αγία του Θεού πρέσβευε υπέρ ημών.

Όθεν τους προστρέχοντας πανταχόθεν, τώ αγίω Ναώ Σου, αφύπνισον εξ ύπνου αγνωσίας, πρός εργασίαν τών εντολών του Δεσπότου Σου.

Θεοτοκίον

Ρωσιν δίδου Πανάμωμε, έν τή ψυχή και τώ Σώματι, και κακών τα σκιρτήματα, αφάνισον και τούτων, την ομίχλην διάλυσον.

Τι είναι η Παράδοση (Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς)

Πάντα ὅσα ὁ Θεάνθρωπος Χριστός, ὁ Ἴδιος καί διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔδωσεν ἐντολήν νά κρατῶμεν καί κατ’ αὐτά νά ζῶμεν· πᾶν ὅ,τι παρέδωκεν εἰς τήν Ἐκκλησία Του, ἐν τῇ ὁποίᾳ κατοικεῖ διαρκῶς ὁ Ἴδιος μετά τοῦ Ἁγίου Πνεύματός Του (πρβλ. Ματθ. 28, 19-20). «Αἱ παραδόσεις ἡμῶν» εἶναι ὅλη ἡ ἐν χάριτι ζωή μας ἐν Χριστῷ τῷ Θεῶ καί ἐν τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι· ἡ ζωή ἡμῶν τῶν χριστιανῶν, ἡ ὁποία ἤρχισεν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τοῦ Χριστοῦ, μέσῳ τῶν Ἀποστόλων, διά τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ὁλόκληρος ἡ ζωή μας αὐτή δεν εἶναι ἐξ ἡμῶν, ἀλλ’ ἀπό τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, τῇ χάριτι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ή ἀκριβέστερον: ὁλόκληρος ἡ ζωή μας αὐτή εἶναι ἐκ τοῦ Πατρός δι’ Υἱοῦ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι… Οὕτω «αἱ παραδόσεις» μας εἶναι ἡ νέα ζωή τῆς χάριτος ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, τό Ὁποῖον εἶναι ἡ ψυχή τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ζωή ἐν τῇ Αἰωνίᾳ Ἀληθείᾳ τοῦ Θεοῦ, ἐν τῇ Αἰωνίᾳ Δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ, ἐν τῇ Αἰωνίᾳ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἐν τῇ Αἰωνίᾳ Ζωή τοῦ Θεοῦ.

Ἐδῶ ὁ ἄνθρωπος δέν δημιουργεῖ τίποτε, οὔτε δύναται να δημιουργήση τήν Αἰωνίαν Ἀλήθειαν, τήν Αἰωνίαν Δικαιοσύνην, τήν Αἰωνίαν Ἀγάπην, την Αἰωνίαν Ζωήν, ἀλλά πάντα ταῦτα δύναται νά οἰκειοποιηθῆ, νά δεχθῆ, νά μεταβάλη εἰς ἰδικά του. Ἐν τῷ Χριστῷ καί τη Ἐκκλησία Του ὅλα αὐτά δίδονται διά τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς τόν ἄνθρωπον, δίδονται καί «παραδίδονται». Ἀπό τον ἄνθρωπον ἀπαιτεῖται τό νά δεχθῆ «τάς παραδόσεις» αὐτάς καί να ζῆ κατ’ αὐτάς…

Η μνήμη θανάτου: δώρον Θεού

Συγγραφέας: kantonopou

Οι άγιοι Πατέρες μας διδάσκουν ότι, η μνήμη του θανάτου αφ’ ενός μας συγκρατεί από την αμαρτία, αφ’ ετέρου μας παρακινεί να εργασθούμε τις αρετές. Λέγει σχετικά ο αββάς Ησαΐας: «Τρία πράγματα αποκτά με δυσκολία ο άνθρωπος, και είναι αυτά που συντηρούν όλες τις αρετές: Το πένθος, τα δάκρυα για τις αμαρτίες του και η ενθύμηση του θανάτου του. Διότι όποιος καθημερινά συλλογίζεται τον θάνατο και λέγει στον εαυτό του «Μόνο την σημερινή μέρα έχω να ζήσω σ” αυτόν τον κόσμο», ούτος ποτέ δεν θα αμαρτήσει ενώπιον του Θεού, ενώ εκείνος που ελπίζει να ζήσει πολλά χρόνια, θα μπλεχτή σε πολλές αμαρτίες».
Ο μέγας Αντώνιος έλεγε στους μαθητές του: «Για να μην πέφτουμε σε αμέλεια, είναι καλό να συλλογιζόμαστε διαρκώς τον λόγο του αποστόλου Παύλου Καθ” ημέραν αποθνήσκω.
Αν ζούμε έτσι, δηλαδή σαν να πεθαίνουμε κάθε μέρα, δεν θα αμαρτήσουμε». Και εξηγεί ο Άγιος: «Κάθε μέρα, όταν ξυπνήσουμε, να σκεφτόμαστε ότι δεν θα βραδιάσουμε. Και όταν πρόκειται να κοιμηθούμε, να σκεφτόμαστε ότι δεν θα ξυπνήσουμε, αφού η διάρκεια της ζωής μας είναι από την φύση της άγνωστη. Αν έτσι σκεφτόμαστε, ούτε θα αμαρτήσουμε, ούτε θα επιθυμήσουμε τίποτε, ούτε θα οργιστούμε με κανέναν, ούτε θα μαζέψουμε θησαυρούς στην γη. Αντίθετα περιμένοντας καθημερινά τον θάνατο, θα επιδιώξουμε την ακτημοσύνη και θα συγχωρούμε όλα σε όλους».

Η γκρίνια στη ζωή των ανθρώπων

Συγγραφέας: kantonopou

Πολύ συχνά καί γιά πολλούς ἀνθρώπους, ἡ γκρίνια δέν εἶναι μονάχα μιά ἰδιορρυθμία ἤ ἰδιοπροσωπία τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου, ἀλλ᾽ εἶναι μιά νοσηρή κατάσταση, μέ ἐπικίνδυνες συνέπειες στίς διαπροσωπικές καί διανθρώπινες σχέσεις.

Εἶναι ψυχολογικό συναίσθημα, πού δέν κρύβεται. Ὁ γκρινιάρης ἤ γογγυστής καί μεμψίμοιρος – ὅπως τόν ὀνομάζει ἡ Ἁγία Γραφή – δέν κρατάει μέσα του τίς ἐσωτερικές ἀντιδράσεις, γιά ὅποιοδήποτε ζήτημα, ἀλλά καί τίς ἐξωτερικεύει κάποτε, ἔντονα καί ἐπαναστατικά.

Μετά τήν Πεντηκοστή, ὅταν οἱ χριστιανοί ἄρχισαν νά πληθαίνουν, «ἐγένετο γογγυσμὸς τῶν ῾Ελληνιστῶν πρὸς τοὺς ῾Εβραίους, ὅτι παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθημερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν» (Πράξ. ΣΤ´ 1).

Οἱ Ἑβραῖοι πού μιλοῦσαν ἑλληνικά, παραπονέθηκαν στούς ὑπεύθυνους τῆς διακονίας τῶν κοινῶν τραπεζιῶν ὅτι δέν κοίταζαν τίς δικές τους χῆρες. Στίς διαπροσωπικές σχέσεις, τά παράπονα καί οἱ μεμψιμοιρίες εἶναι συχνές καί πρός ὅλες τίς κατευθύνσεις.

Οἱ γογγυσμοί αὐτοί καί οἱ γκρίνιες καί τά παράπονα, ὅταν δέν προηγεῖται αὐτογνωσία καί αὐτοσυγκράτηση, πολύ εὔκολα καί γρήγορα ξεσποῦν σέ καταιγίδες καί ἀστραπόβροντα. Καί ὄχι μόνο. Ὅταν ὁ γογγυσμός ἔχει γιά στόχο τόν ἴδιο τό Θεό, τότε κανένας δέ μπορεῖ νά κατασιγάσει τήν ὀργή Του, γιατί ὁ γογγυσμός τοῦτος, εἶναι βλασφημία καί ἀχαριστία.

Ο ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΟΣ ΕΑΥΤΟΣ ΜΑΣ (ΠΟΛΛΑΚΙΣ ΠΙΠΤΕΙ ΕΙΣ ΤΟ ΠΥΡ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑΚΙΣ ΕΙΣ ΤΟ ΥΔΩΡ)

Συγγραφέας: kantonopou

   Συχνά στη ζωή μας διαπιστώνουμε αντιφατικές συμπεριφορές. Οι άνθρωποι γινόμαστε κυκλοθυμικοί. Αλλάζει η διάθεσή μας με τέτοιον τρόπο που να μην μπορούμε ούτε εμείς να ψυχολογήσουμε τον εαυτό μας, πόσο μάλλον οι άλλοι. Κάποτε ισχύει για μας το τραγούδι «άλλα λέω, άλλα κάνω κι άλλα εννοώ». Αυτή η αντιφατική συμπεριφορά δεν μας επιτρέπει να μπορούμε ούτε τον εαυτό μας να γνωρίσουμε και να καταλάβουμε, αλλά ούτε και να βγάλουμε σαφή συμπεράσματα για τους άλλους, διότι η αντιφατικότητα χαρακτηρίζει κι εκείνους. Στην προσπάθεια για ερμηνεία του τρόπου σκέψης και  συμπεριφοράς, θεωρούμε ότι η πολλαπλότητα των επιλογών που μας δίνεται, η επιθυμία να κερδίσουμε, άλλοτε ο φόβος και η δειλία στο να κάνουμε πράξη αυτό που επιζητούμε, αλλά και η ασυνέπεια των πολλών που μας παρασύρει στην ίδια οδό, είναι λόγοι που επικαλούμαστε. Δεν περνά όμως από τον νου μας ότι η αστάθεια είναι στοιχείο επιρροής του κακού. Στοιχείο χαρακτήρα που δεν έχει ισχυρή αυτογνωσία, ούτε και θέληση να φέρει εις πέρας τις σκέψεις και επιθυμίες του, ιδίως όταν αυτές αποσκοπούν στην αυθεντική πρόοδο τα ύπαρξης, στον αγώνα για αρετή, στην οδό του Θεού.

          Ο Χριστός, μετά την μεταμόρφωσή του στο όρος Θαβώρ, βρέθηκε μπροστά σε μία τέτοια κατάσταση. Ένας πατέρας πέφτει στα πόδια Του και Τον παρακαλεί να απαλλάξει τον σεληνιαζόμενο και επιληπτικό υιό του από την δαιμονική επίδραση, την οποία οι μαθητές δεν κατάφεραν να αποτραβήξουν. Σημειώνει χαρακτηριστικά ότι το πνεύμα του κακού κάνει τον γιο του «πολλάκις» να  «πίπτει εις το πυρ και πολλάκις εις το ύδωρ» (Ματθ. 17, 15). Το νερό και η φωτιά είναι δύο εντελώς αντίθετα στοιχεία. Όπου υπάρχει νερό, δεν υπάρχει η φωτιά και το αντίστροφο. Στην περίπτωση του παιδιού, το δαιμονικό πνεύμα το ρίχνει και στο ένα και στο άλλο στοιχείο, κάνοντάς το να συμπεριφέρεται αντιφατικά και ταυτόχρονα καταστροφικά.  Γιατί τα δύο στοιχεία από μόνα τους είναι ικανά είτε να πνίξουν είτε να κάψουν το παιδί. Η αντιφατικότητα εδώ συνεπάγεται τον θάνατο. Την ίδια στιγμή όμως μένει δυσερμήνευτη. Δε θα ήταν αρκετό μόνο το ένα από τα δύο στοιχεία;

«οὐκ ἔδει καί σέ ἐλεῆσαι τόν συνδοῦλον σου, ὡς καί ἐγὠ σέ ἐλέησα;»ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΑ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

Συγγραφέας: kantonopou

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ  ΣΤΑΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΩΝ

«οὐκ ἔδει καί σέ ἐλεῆσαι τόν συνδοῦλον σου, ὡς καί ἐγὠ σέ ἐλέησα;»

Ὅσο ὁ ἄνθρωπος αὐξάνει ἐν Κυρίω τόσο λιγότερο ἐπηρεάζεται ἀπό τίς ἀστοχίες τῶν ἀδελφῶν. Ολοι οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε ἕνα γένος, μέ συνδετικό ὑλικό τήν ἀγάπη μας πρός τόν Θεό καί μεταξύ μας.
Εἶναι ἀδιανόητο νά σκεφθοῦμε ὅτι οἱ ἄγγελοι ἔχουν ἐχθρότητα μεταξύ τους. Οἱ ἄγγελοι ἔχουν συναίσθηση ὅτι ὅλοι ἀποτελοῦν ἕνα γένος, αὐτό τῶν ἀγγέλων. Μάλιστα οἱ Πατέρες ἀναφέρουν ὅτι δέν κακίζουν τούς δαίμονες, ἀντίθετα λυποῦνται γι αὐτούς, μήπως ἔχει ἀπομείνει σ’αὐτούς κάποιο ἴχνος τῆς πρώην ἀγγελικῆς διαγωγῆς. Οἱ ἀριστεῖς τῶν ἀνθρώπων, οἱ Ἅγιοι, μέ παρόμοιο πρόπο προσεύχονται, δακρύζουν, ἀγωνίζονται γιά ὅλο τό ἀνθρώπινο γένος ἀνεξάρτητα φυλῆς ἤ γλώσσας. Ἐχουν συναίσθηση τῆς ἑνότητας τοῦ ἀνθρώπινου γένους.
Ἡ παράβαση τοῦ Ἀδάμ εἶχε συνέπειες γιά ὅλο τό ἀνθρώπινο γένος. Ὑπῆρχαν σ’αὐτόν «οἱ λόγοι τῆς κληρονομικότητας». Οἱ ἄνθρωποι κληρονομήσαμε ὄχι τήν ἐνοχή ἀλλά τίς συνέπειες τῆς παράβασης τοῦ Ἀδάμ: τήν φθορά καί τόν θάνατο. Παρόμοια, ὁ νέος Ἀδάμ, ὁ Θεάνθρωπος Χριστός, ἐλύτρωσε ὅλο τό ἀνθρώπινο γένος ἀπό τήν κατάρα τοῦ Νόμου. Ἡ Ἐκκλησία ψάλλει ἐνώπιον τοῦ Ἐσταυρωμένου τήν Μεγάλη Πέμπτη τό ἑσπέρας: «ἐξηγόρασας ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόμου τῶ τιμίω σου αἵματι, τῶ Σταυρῶ προσηλωθείς καί τῆ λόγχη κεντηθείς, τήν ἀθανασίας ἐπήγασας ἀνθρώποις, Σωτήρ ἡμῶν δόξα σοι». Ἡ φθορά καί ὁ θάνατος ἀπό τήν μία μεριά καί ἡ κατάργηση τοῦ θανάτου διά τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀνάστασης τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν ἄλλη, εἶναι γεγονότα πού ἀφοροῦν τό σύνολο τῶν ἀνθρώπων ἀπό Ἀδάμ ἕως τῶν ἐσχάτων. Ἡ Ἐκκλησία βοηθᾶ τόν ἄνθρωπο νά ἀντικρύσει ὅλη τήν ἀλήθεια, νά καθαρθεῖ ἀπό τά πάθη γιά νά μπορέσει νά ἀγαπήσει.

ΑΥΤΟΜΕΜΨΙΑ: Μια σπάνια (ξεχασμένη αλλά μεγάλη) αρετή

Συγγραφέας: kantonopou

Ό Μέγας Κανών συνιστά κάτι που εκφράζεται με μια λέξη σπάνια —πρώτη φορά θα την ακούτε—• δεν υπάρχει και στα λεξικά. Είναι ή λέξης αυτομεμψία, Σαν έννοια την αναφέρει και ό άγιος Ιωάννης της Κλίμακας. Τι θα πει αυτομεμψία; Με απλά λόγια σημαίνει το εξής

Ό εγωιστής άνθρωπος, ό αλαζών και υπερήφανος, κάνει τον εαυτό του είδωλο. Αυτό ειδώλων το λέει ό άγιος Ανδρέας εδώ• «Αυτό ειδώλων έγενόμην…» (δ” ωδή, 26ο τροπ.). Έχουμε στήσει ψηλά στην καρδιά μας το εγώ μας. Το επαινούμε μόνοι μας, και ευχαριστούμεθα να μας επαινούν και οι άλλοι. Κι άμα κάποιος, ή, ή μάνα ή ό πατέρας ή ό Ιεροκήρυκας, μας κάνουν κάποια παρατήρηση, τότε γινόμεθα θηρία. Το εγώ είναι το είδωλο, ό Θεός μας.

Ενώ λοιπόν ό εγωιστής και υπερήφανος επαινεί τον εαυτό του και κατηγορεί τους άλλους, όπως ό φαρισαίος, αντιθέτως ό ταπεινός δεν κατηγορεί τους άλλους, άλλα κατηγορεί-ποιόν; Τον εαυτό του. Μέμφεται εαυτόν – αυτό θα πει αυτομεμψία. Θεωρεί τον εαυτό του, όπως ό τελώνης, έναν αμαρτωλό πού έχει ανάγκη του ελέους του Θεού. Αυτομεμψία, λοιπόν, Είναι ή κατηγορία του εαυτού μας.

Πώς κατορθώνεται αυτό το δύσκολο πράγμα; Ό άγιος Ανδρέας χρησιμοποιεί ένα καθρέφτη. Ποιος Είναι ό καθρέφτης αυτός; Ή αγία Γραφή. Εκεί, μέσα στις σελίδες της, καθρεφτίζεται• διαπιστώνει τις ατέλειες του και κατηγορεί τον εαυτό του. Μελετούσε την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Έβλεπε διάφορα πρόσωπα, πού είχαν διαπράξει αμαρτήματα. και Τι έκανε, τους κατηγορούσε; Όχι αλλά Τι; Προσέξτε και θα καταλάβετε.

Θα “χετε ακούσει πολλές φορές να κατηγορούν κάποιοι τους πρωτοπλάστους. —Αχ, λένε, Τι μας έκαναν ό Αδάμ και ή Εύα! Αυτοί φταίνε, αυτοί Είναι ή αιτία όλης της αθλιότητας μας… Εκφράζονται σκληρά. Ή Εύα, ή πρώτη γυναίκα, πόσα δεν έχει ακούσει! Τι λέει όμως εδώ τώρα ό Μέγας Κανών; Εγώ είμαι ή Εύα! Αυτό πού έκανε ή Εύα, πού ελκύστηκε από τον απηγορευμενο καρπό και άκουσε τη συμβουλή του σατανά, αυτό κάνω κ” εγώ• έχω μέσα μου μια Εύα, Εύα όχι αισθητή αλλά νοητή, πού με σπρώχνει στο κακό (α” ωδή, 5ο τροπ.).

Τι έκανε και ό Αδάμ; Παρέβη την θεία εντολή και τότε αισθάνθηκε γυμνός. Άλλα το ίδιο κάνω κ” εγώ» εγώ είμαι ό Αδάμ (α” ωδή, 3ο τροπ.). Αυτό πού έκανε εκείνος, το κάνω κ” εγώ καθημερινώς. Έχω μέσα μου τον Αδάμ, το «αδαμιαίον πλέγμα» πού λένε έτσι ψυχολογικά.

ΓΕΝΕΑ ΜΟΙΧΑΛΙΣ ΚΑΙ ΑΜΑΡΤΩΛΟΣ

Συγγραφέας: kantonopou

  Κάποιες στιγμές στην επίγεια ζωή του ο Χριστός αποδίδει σκληρούς χαρακτηρισμούς στην γενεά των ανθρώπων που τον περιβάλλει. Για παράδειγμα την αποκαλεί «γενεά μοιχαλίδα και αμαρτωλόν» (Μάρκ. 8,38), «γενιά άπιστη και αμαρτωλή». «Μοιχαλίς»  είναι η γενιά η οποία δεν μένει πιστή στον Θεό όπως ο άντρας στη γυναίκα του και η γυναίκα στον άντρα της, αλλά επιλέγει άλλους έρωτες. «Αμαρτωλός»  είναι η γενιά η οποία έχει αποτύχει στην σχέση της με τον Θεό, έχει αποτύχει στον προσανατολισμό της, δεν βρίσκει νόημα στον Θεό, αλλά επιλέγει να θεοποιεί τον εαυτό της και να απομακρύνεται από τον Δημιουργό του κόσμου που μας αγαπά.

     Όντως σκληροί και οι δύο χαρακτηρισμοί. Ο Χριστός τους διατυπώνει γνωρίζοντας ότι ο λαός του Ισραήλ, αλλά και όλοι οι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να στηριχτούν στη σχέση με τον αληθινό Θεό. Επιλέγουν οι άνθρωποι να στηριχτούν στα είδωλα, είτε αυτά είναι ψεύτικοι θεοί, είτε είναι υλικά αγαθά, είτε είναι ιδέες, είτε είναι εξουσίες, είτε απολαύσεις. Η καρδιά των ανθρώπων δεν μένει πιστή στον αληθινό Θεό. Είναι ανικανοποίητη από ό,τι προσφέρει ο Θεός, δηλαδή την αγάπη, την ελευθερία, την αλήθεια. Και προτιμά να ζει με τις άλλες αγάπης, να μοιχεύει στην σχέση με τον Θεό, να προσποιείται ότι είτε ο Θεός δεν υπάρχει είτε δεν της ταιριάζει. Αγνωμοσύνη και αχαριστία από την μία, αλλά και αίσθηση ότι η αγάπη για τον Θεό έχει σταυρικό χαρακτήρα, ο Θεός βάζει δύσκολα στον άνθρωπο   και εκείνος προτιμά να απολαύσει την ελευθερία του χωρίς να δίνει λογαριασμό, ακόμη και σε Εκείνον που γνωρίζει ότι τον αγαπά, αλλά και θα ήθελε στην πραγματικότητα να έχει την αγάπη Του.