Δευτέρα 31 Ιουλίου 2017

Πως και με τι μέσα αγωνιζόμαστε, όταν έχουμε τον πόλεμο των λογισμών


Γι’ αυτή την άσκηση της αντιμετωπίσεως των αοράτων εχθρών μάς ομιλούν όλες οι Γραφές. Συνεπώς λοιπόν, να μην εξασθενούμε ψυχικά ούτε να οργιζόμαστε, όταν πολεμούμεθα από τους πονηρούς λογισμούς, ούτε να παύουμε να μετανοούμε κατά την περίοδο της μάχης. Διότι αυτή είναι η πονηρά πλάνη του διαβόλου να μας κάνει να ελπίζουμε στη νίκη επί των ακαθάρτων λογισμών με τις δυνάμεις μας και να μην τρέχουμε στο Θεό με τη μετάνοια για να προσευχηθούμε εναντίον τους. Όμως εμείς να καταπολεμούμε τον δαίμονα και τους λογισμούς με την παντοτεινή μετάνοια, την αδιάκοπη προσευχή και να μην αφήνουμε τα νώτα μας αφύλακτα στους εχθρούς μας, έστω και να πληγωθούμε χιλιάδες φορές κάθε ημέρα. Να λάβουμε μέσα μας γενναία απόφαση, ότι μέχρι θανάτου να μη χωρισθούμε ουδέποτε από αυτό το πνευματικό καθήκον της ζωής μας, το οποίον επιφέρει σταδιακά, μυστικά και αθόρυβα το έλεος του Θεού. Αυτά συμβαίνουν όχι μόνο στους εμπαθείς και αδυνάτους, αλλά και στους κεκαθαρμένους, τους ενάρετους και ζώντας στην ησυχία υπό την προστασία του Θεού, οι οποίοι έχουν πτώσεις εις τους λογισμούς των και κατόπιν έρχεται η ειρήνη, η θεία παρηγοριά, οι καθαροί λογισμοί και η πραότητα.

Ποιος είναι ο σκοπός της χριστιανικής άσκησης, πως διατηρείται και που σταματά;


Όλοι οι όσιοι και οσίες της Εκκλησίας μας έφτασαν στο ποθούμενο μέσω της άσκησης. Ο όρος άσκηση χρησιμοποιείται ευρέως θα λέγαμε από τους θεολόγους και ιερείς στα κηρύγματα. Όλοι προτρέπουν τους πιστούς να ασκηθούν, να αποκτήσουν ασκητικό φρόνημα διότι διαμέσου αυτού όπως υποστηρίζεται θα καταφέρουμε όλοι μας να συναντήσουμε τον Χριστό.
Τι είναι όμως η άσκηση και που τελειώνει;
Κατ’ αρχήν να αναφέρουμε ότι χριστιανική ζωή και άσκηση θα πρέπει να νοούνται σαν δύο έννοιες ενός κοινού βιώματος. Δεν μπορεί να νοηθεί χριστιανική ζωή χωρίς άσκηση και ορθόδοξη άσκηση εκτός χριστιανικής μυστηριακής ζωής. (πηγη:εδώ)
Η σωτηρία του ανθρώπου, δηλαδή η ολοκλήρωση του προϋποθέτει μία αδιάκοπη εσωτερική μεταστροφή του ανθρώπου, δηλαδή μετάνοια, αλλαγή του νου και των κριτηρίων, πέρασμα από το μέτρο ζωής του κόσμου που είναι η ευζωία και καλοπέραση, στο μέτρο ζωής της αγάπης που είναι η άσκηση. Και άσκηση σημαίνει απάρνηση του εγώ, δυναμική πάλη του ανθρώπου να υπερβεί  τα απρόσωπα –ατομικά- στοιχεία της βιολογικής του φύσης, και να ολοκληρωθεί μέσα από τη σχέση του με το Θεό και τους συνανθρώπους του, που μόνο με την αγάπη μπορεί να πραγματωθεί.
Ο θεσμός της Εκκλησίας λοιπόν πολύ ορθά και σοφά καλεί όλα τα μέλη της να ασκηθούν, δηλαδή να μπουν στην διαδικασία της εκούσιας στέρησης (όποια κι αν είναι αυτή) ώστε να απαγκιστρωθούν σιγά σιγά από τα επίγεια και να γεμίσουν με έρωτα προς τα ουράνια.
Μέσα στην Παράδοση της Εκκλησίας, η άσκηση είναι «φιλοκαλία», έρωτας για το κάλλος της «ατέλεστης τελειότητας» που είναι η προσωπική ολοκλήρωση, όχι απλά η αποκατάσταση της εικόνας του ανθρώπου στην προπτωτική κατάσταση αλλά κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Δεν αναζητούμε εμείς οι χριστιανοί τον χαμένο αισθητό Παράδεισο των πρωτοπλάστων, αλλά ελπίζουμε να εισέλθουμε κάπου πολύ ανώτερα, στην Βασιλεία του Θεού. Εκεί όπου κυριαρχεί μόνο η Αγάπη, εκεί όπου το Φως της παρουσίας του Χριστού θα κάνει τους ανθρώπους πεπληρωμένους, κατά χάριν θεανθρώπους.
Σήμερα για ένα πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων, «ορθόδοξων χριστιανών», η άσκηση, ακόμα και σαν έννοια ή λέξη είναι ακατανόητη. Αν μιλήσει κανείς σήμερα για νηστεία και εγκράτεια και εκούσιο περιορισμό των ατομικών επιθυμιών, είναι σίγουρο πως θα εισπράξει χαμόγελα συγκατάβασης και ειρωνείας.

Η Μεταμόρφωση του Χριστού αποκαλύπτει την αληθινή φύση του ανθρώπου


Μας αποκαλύπτει έτσι η Μεταμόρφωση του Χριστού και την αληθινή φύση του ανθρώπου. Γνωρίζοντας από κοντά την θεωμένη φύση του Χριστού, όπως αποκαλύφθηκε κατά την ένδοξη εμφάνισή του στο όρος Θαβώρ, μαθαίνομε συγχρόνως και τη δική μας αληθινή φύση. Δεν ήμαστε αυτό που με τόση ευκολία και ευπιστία νομίζομε. Δεν είναι η αληθινή φύση μας αυτή που θεωρούμε πραγματικότητα με βάση την καθημερινή εμπειρία. Αυτά όλα φαίνονται, μα δεν είναι αληθινά, γιατί δεν εκφράζουν την βούληση του Θεού για το γένος μας, όταν το έπλασε. Ίσως μιλήσει κάποιος για πραγματικότητα. Είναι όμως, αληθινά πραγματικότητα το μίσος, το άγχος, ο φόβος του θανάτου, τα κόμπλεξ, η αποξένωση από τον συνάνθρωπο; Είναι στ’ αλήθεια πραγματικότητα οι καυγάδες, η ζήλεια, ο πόλεμος και η διαμάχη ανάμεσα στους ανθρώπους, που ο Θεός έπλασε για να ’ναι αδελφοί; Η απάντηση της Μεταμορφώσεως είναι μονοσήμαντη: όχι, δεν είναι αυτή η ανθρώπινη φύση, όπως την θέλει και την έπλασε ο Θεός. Η πραγματικότητα είναι η αλήθεια που παρουσιάστηκε ζωντανή στον κόσμο με τον Χριστό. Είναι η πραγματικότητα του Χριστού. Αυτός έδειξε ποιός είναι ο αληθινός άνθρωπος.Η αληθινή ανθρώπινη ύπαρξη είναι όμως δυνατή μέσα στο κοινωνικό σύνολο, μέσα στα πλαίσια της ανθρώπινης ιστορίας. Κι αυτό μας το θυμίζουν τα πρόσωπα που παρίστανται στη Μεταμόρφωση. Την μέχρι τότε πορεία του ανθρώπου τη θυμίζουν ο Μωϋσής και ο Ηλίας. Ο μεγάλος νομοθέτης και ο Προφήτης που μετατέθηκε ζωντανός κοντά στο Θεό μέσα στο πύρινο άρμα της θεϊκής δόξας. Αυτοί είναι όσοι βάδισαν συνειδητά προς το Χριστό, όσοι έζησαν προσμένοντας τη δόξα του. Και κοντά σ’ αυτούς οι τρεις Απόστολοι, οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας. Αυτοί προγεύονται την τελική δόξα. Ζουν από τώρα κιόλας, από το παρόν την αλλαγή που προσμένει όλους τους πιστούς στο μέλλον. Παίρνουν από τώρα μια γεύση της θαυμαστής αλλαγής. Για να μπορούν να μαρτυρήσουν μέσα στον κόσμο για τη θεϊκή δωρεά. Για να έχουν καθαρή την αίσθηση και να μη ξεγελιούνται από τα ψεύτικα φώτα του παρόντος. Για να φωτίσουν τους άλλους με το άκτιστο φως που την ομορφιά του πρώτοι οι ίδιοι δοκίμασαν. Βλέπουν οι Απόστολοι τον Χριστό «εν ετέρα μορφή», για να πάρουν μια ιδέα πώς θα γίνουν και οι ίδιοι, αλλά και όλοι οι πιστοί στο τέλος των καιρών, όταν το φως της παρουσίας του Θεού θα φωτίζει τον κόσμο. Για τον Μωϋσή και τον Ηλία η Μεταμόρφωση είναι η ώρα που εκπληρώνεται η προσδοκία τους. Για τους τρεις Αποστόλους και για μας είναι η στιγμή που ανοίγει ένα παράθυρο στον μελλούμενο κόσμο.
Αυτό το τελευταίο σημείο αξίζει να το δούμε από πιο κοντά. Ζούμε καθημερινά τις κραυγαλέες επαγγελίες διαφόρων ιδεολογιών για το μέλλον. Τη δική μας άποψη, τη χριστιανική τη δίνει η Μεταμόρφωση. Όχι με θεωρίες και λόγια, αλλά με μια αποκαλυπτική πράξη του Θεού.
Το τέλος του δρόμου μας δεν απολήγει σε μια υλική άνεση, όπως υποστηρίζουν παλαιοί και νέοι, θρησκευόμενοι ή άθεοι, χιλιαστές. Δεν βρίσκονται σ’ ένα συμπόσιο με υλικά αγαθά οι τρεις Απόστολοι. Δεν είναι η υλική ευημερία που τους θαμπώνει ούτε η τεχνολογική ανάπτυξη που τους εμπνέει αυτή τη στιγμή. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν σκέπτονται τί θα φάνε ή τί θα ντυθούν ή πού θα μείνουν. Τους αρκεί να κάνουν μια σκηνή -κι αυτήν όχι για τον εαυτό τους! Η ευτυχία τους δεν βρίσκεται στην ύλη, αλλά στην πνευματική αγαλλίαση, στη θέα του ακτίστου θεϊκού φωτός που τους περιβάλλει. Κι εδώ φαίνεται πόσο είχαν καταλάβει σωστά το νόημα της αποκαλύψεως του Θεού εν Χριστώ. Ο άνθρωπος ζητεί στην Κυριακή προσευχή να έλθει η βασιλεία του Θεού, να γίνει το θέλημά Του, να αγιαστεί το όνομά Του πάνω στη γη. Αυτά όλα μπορούν να συνοψισθούν στην αποκάλυψη της δόξας του Θεού. Κι αυτή τη δόξα την είχαν μπροστά στα μάτια τους οι μαθητές, όταν είδαν το φως της να λάμπει γύρω στον μεταμορφωμένο Χριστό. Τί άλλο ήθελαν; Είχαν κιόλας το πλήρωμα κάθε ανθρώπινης επιθυμίας…

Θαύματα & Οράματα του Αγίου Ανθίμου της Χίου Όσιος Άνθιμος της Χίου


Κάθε Κυριακή, Ο μικρός Αργύρης πήγαινε για να εκκλησιαστεί στο Μοναστήρι των Αγίων Νικήτα, Ιωσήφ και Ιωάννου. Εκεί γνώρισε τον Άγιο Νεκτάριο ιεροδιάκονο τότε,ο οποίος μετά από μια συζήτηση που είχε με τον 8χρονο Αργύρη, είπε στο Γέροντα της Μονής, Παχώμιο: "Βλέπετε Γέροντα, αυτό το παιδί; Μια μέρα θα γίνει Άγιος". Η προφητεία του Αγίου Νεκταρίου, φυσικά εκπληρώθηκε!

Ο νεαρός Αργύρης, σε ηλικία 17 ετών, αποφάσισε να γίνει μοναχός. Έτσι, αναχώρησε για το Μοναστήρι των Αγ. Πατέρων, του Γέροντος και πνευματικού του πατέρα Παχωμίου, στο Προβάτειο Όρος.
Εκεί, με πολύ ζήλο, άρχισε να αγωνίζεται σκληρά με όπλα του, τη νηστεία, την προσευχή και την υπακοή στο Γέροντα του. Αργότερα, ζήτησε από το Γέροντα του Παχώμιο, την ευλογία να χτίσει δυο μικρά κελλάκια σε κάποιο ερημικό πατρικό του χωραφάκι, για να συνεχίσει εκεί τους ασκητικούς του αγώνες.
 Εκεί, αντιμετώπισε πολλές επιθέσεις του μισόκαλου εχθρού, ο οποίος με διαφορετικές πανουργίες θέλησε να γκρεμίσει το νεαρό ασκητή από το πνευματικό του ύψος. Άλλοτε, του εμφανιζόταν σαν κατσίκα, ανεβαίνοντας στη στέγη του κελιού του, άλλοτε έσειε ολόκληρο το κελί του, φώναζε και γλεντούσε. Προσπαθούσε να του προκαλέσει φόβο για να τον αποκάμει.
Αλλά ο Άγιος, δεν λύγισε.

Η «Άκρα Ταπείνωσις» - Περιγραφή και Ανάλυση της Εικόνας


Η μετωπικότητα του σώματος προδιαθέτει τον θεατή σε συμμετοχή, επικοινωνία και προσωπική σχέση και τον καλεί σε άμεσο, εσωτερικό διάλογο με την αλήθεια του προσώπου του Χριστού για να τον μεταμορφώσει σε πιστό προσκυνητή και να προσοικειωθεί τελικά το λυτρωτικό του έργο. 
.
«Άκρα Ταπείνωσις», φορητή εικόνα,
κρητικής σχολής, 16ος αι.,
Ι. Μονή Ιβήρων, Άγιον Όρος.
Περιγραφή της εικόνας της Άκρας Ταπείνωσης
Ένας εικονογραφικός τύπος στον οποίο ενσαρκώνονται τέλεια όλα τα παραπάνω είναι ο τύπος της εικόνας του Νυμφίου Χριστού-Άκρα Ταπείνωση. Η εικόνα αυτή παρουσιάζει σε προτομή τον Χριστό νεκρό, γυμνό, σε όρθια στάση, μέσα σε σαρκοφάγο-τάφο που κρύβει το σώμα του από τη μέση και κάτω. Σπάνια εικονίζεται ολόσωμος. Τα χέρια του, αδύναμα, σταυρώνονται μπροστά στην κοιλιά ή πέφτουν ελεύθερα προς τα κάτω, και πάνω τους φέρουν τις πληγές από τα καρφιά. Τα μάτια μένουν κλειστά. Το κεφάλι γέρνει ελαφρά προς τα δεξιά και τα μαλλιά, ξέπλεκα, πέφτουν πάνω στους ώμους. Διακρίνεται και η πληγή από τη λόγχη στη δεξιά πλευρά, από την οποία τρέχει ακόμη αίμα και νερό. Παρά την παραδοξότητα της όρθιας στάσης ο θάνατος του Χριστού είναι πασίδηλος. 

Πίσω του όρθιος ο Σταυρός με την επιγραφή Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΔΟΞΗΣ (ή ΟΒCΛΤΔΞ, σύμφωνα με τη βυζαντινή συντομογραφία). Σε κάποιες παραστάσεις προστίθενται δεξιά και αριστερά του Σταυρού τα όργανα του Πάθους, δηλαδή η λόγχη, το καλάμι με το σφουγγάρι του όξους και της χολής και τα καρφιά. Σε άλλες δε μεταγενέστερες, υπάρχει και ο ακάνθινος στέφανος στο κεφάλι του Χριστού (μάλλον κατά δυτική επίδραση). Αυτός ο τύπος, όπου ο Χριστός παραμένει μόνος, είναι ο απλούστερος και αρχαιότερος. 
Μεταγενέστερα εμφανίστηκαν και οι σύνθετοι. Όπως ο τύπος όπου εικονίζονται δεξιά και αριστερά του Κυρίου η Θεοτόκος και ο Ιωάννης, κι ο άλλος χωρίς τον αγαπημένο μαθητή. Σ’ αυτόν τον τύπο η Θεοτόκος θλιμμένη, αλλά με συγκρατημένη οδύνη και βουβό πόνο, εναγκαλίζεται το νεκρό γιο της, συνθέτοντας έτσι ένα στιγμιότυπο που μας θυμίζει τον εικονογραφικό τύπο του Επιταφίου Θρήνου και του Ενταφιασμού.

Ανάλυση της εικόνας
Αν όμως οι εικόνες της Αποκαθήλωσης, του Επιταφίου Θρήνου και του Ενταφιασμού είναι αρκετά αφηγηματικές, ιστορώντας όσα ακολούθησαν το θάνατο του Χριστού πάνω στο Σταυρό, ο εικονογραφικός τύπος της Άκρας Ταπείνωσης, αν και εμπνευσμένος από τα γεγονότα αυτά και τον τρόπο που παρουσιάζονται στην Ακολουθία των Παθών, έχει έντονο συμβολικό και λειτουργικό-ευχαριστιακό χαρακτήρα.