Οι κειμηλιακοί θησαυροί

Οι κειμηλιακοί θησαυροί

Δημοσίευση: Δευτέρα, 07 Νοεμβρίου 2005

Στο επίκεντρο της έκθεσης είναι ο τομέας των εξακοσίων κειμηλιακών θησαυρών που αντιπροσωπεύουν είκοσι δύο κατηγορίες έργων. Μνημειακή ζωγραφική, φορητές εικόνες, εικονογραφημένα και μη χειρόγραφα, έργα μικροτεχνίας, κεντήματα ξυλόγλυπτα, κεραμικά, λειτουργικά εκκλησιαστικά σκεύη, εργαλεία εργαστηρίων, εξοπλισμός και έπιπλα χώρων αποτελούν λίγες μόνο από τις υλικές μαρτυρίες της πολιτιστικής κληρονομιάς που φυλάσσεται για αιώνες στις μονές του Αγίου Όρους. Η βυζαντινή και η μεταβυζαντινή τέχνη, η ιστορία, η ακτινοβολία και η δογματική και αισθητική επίδραση στους ορθόδοξους λαούς, η προσφορά στην παιδεία και η συμμετοχή στα πνευματικά κινήματα αντικατοπτρίζονται σε όλα αυτά τα αντικείμενα.

Για την προσέγγιση του υλικού επιστρατεύτηκε μεγάλος αριθμός ειδικών επιστημόνων και μετά από εισηγήσεις, επί τόπου επισκέψεις Άγιον Όρος της ομάδας εργασίας και τις απαντήσεις των ιερών μονών συγκροτήθηκε ο κατάλογος των κειμηλίων της έκθεσης, γράφτηκαν τα γενικά εισαγωγικά άρθρα και τα ειδικά λήμματα για κάθε κατηγορία. Ακολούθησε η συντήρηση των κειμηλίων.

Το Άγιον Όρος αποτελεί την πιο πλούσια σε ποιότητα και ποσότητα ελληνική περιοχή με έργα βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης. Η αρχαιολογική, ιστορική και καλλιτεχνική σημασία του παράλληλα με τη θεολογική είναι σπουδαιότατη και τα μνημεία της αρχιτεκτονικής, της ζωγραφικής, της γλυπτικής κλπ είναι πολιτιστικά τεκμήρια μοναδικά, όχι μόνο για την ορθοδοξία και την Ελλάδα, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο" επισημαίνει ο έφορος του εκθεσιακού τομέα καθηγητής του τμήματος αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ Νικόλαος Νικονάνος προσθέτοντας ότι το κάθε κειμήλιο είναι μία πύλη στον παράδεισο που οι μοναχοί την διαφυλάγουν ως κόρη οφθαλμού.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Άγιον Όρος διαφυλάσσει έργα μνημειακής ζωγραφικής σε επιφάνεια 100 χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων, περισσότερες από 15.000 φορητές εικόνες, μεγάλη συλλογή εικονογραφημένων και μη χειρογράφων, 14.000 πολύτιμα μικροαντικείμενα, κεντήματα, ξυλόγλυπτα, λιθογραφίες, φωτογραφίες, σφραγίδες, κεραμικά, ύμνους, έργα γραπτού λόγου και άλλα παλαίτυπα και έγγραφα. Τη διαχρονική αυτή συλλογή συμπληρώνουν σκεύη και αλλά χρηστικά, λειτουργικά και εκκλησιαστικά αντικείμενα, εργαλεία και έπιπλα. Τα εξακόσια κειμήλια που εκτίθενται στο Βυζαντινό Μουσείο αποτελούν μικρό μόνο μέρος αυτής της πλούσιας συλλογής.